Groningen
In december 2016 ontving RUG-hoogleraar organische chemie Ben Feringa de Nobelprijs voor zijn werk aan moleculaire motoren. Dit zijn piepkleine machines, niet meer dan een paar miljardste meter groot. Onze cellen zitten vol met complexe moleculaire motoren en Feringa gebruikte die als inspiratie om synthetische varianten te maken, die in één richting konden ronddraaien. Na de toekenning van de Nobelprijs trok Feringa de hele wereld rond om gastcolleges te geven en zijn visie op wetenschap uit te dragen. Maar wat voor interessant onderzoek kwam er sinds het najaar van 2016 uit zijn eigen lab?
De ontdekking van een moleculaire motor kwam min of meer bij toeval. In de jaren 1990 werkte Feringa onder meer met moleculen die konden schakelen tussen twee vormen met behulp van licht. Daarbij ontdekte hij dat een van die synthetische moleculaire schakelaars feitelijk in één richting draaide wanneer die werd blootgesteld aan licht en warmte: het was een roterende motor. Aangezien de motoren en schakelaars met licht zijn te controleren zouden ze bruikbaar zijn in dynamische moleculaire systemen.
