Afgestudeerd in coronatijd, en nu?

Voor de coronacrisis waren de vooruitzichten voor pas afgestudeerde studenten nog goed. In veel sectoren waren er vacatures genoeg. Maar sinds de corona-uitbraak is de werkloosheid opgelopen, vooral onder jongeren. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Welke invloed heeft corona op de vervolgplannen van afgestudeerden? Gaan ze toch voor een baan? Of beginnen ze aan een nieuwe (online) studie? We spreken Bradley (19), Lorance (23) en Douwe (23). 

“Ik wil niet beginnen aan een hbo-opleiding vanuit huis”

Bradley Schellekens (19) is net klaar met de mbo-opleiding Manager Retail aan ROC Tilburg. Nu werkt hij in een salesfunctie bij een grootzakelijk bedrijf. 
 
“Eigenlijk wilde ik doorstuderen. De sector waar ik nu in werk, spreekt me niet aan. Het liefst wil ik met kinderen werken, of in de journalistiek. Daarom dacht ik erover een hbo-opleiding te volgen, in de richting van pedagogiek, toegepaste psychologie of journalistiek. 
 

Twijfels over keuze

Helemaal zeker van mijn keuze was ik nog niet. Daarom wilde ik meeloopdagen volgen. Maar door corona werden die alleen online georganiseerd. Via Microsoft Teams vertelden docenten wat over de lessen en gaven ze voorbeelden van de stof. Dat is toch anders, je ziet niet écht wat een opleiding inhoudt. Bovendien krijg je de sfeer van een hogeschool niet mee. Ik wil weten wat voor type mensen er rondlopen, of ik me er thuis voel.
 
Als ik zeker was geweest van mijn keuze, was ik misschien wel gaan doorstuderen. Nu vind ik het risico te groot. Studeren kost een hoop geld, dan wil je wel weten waar je aan begint. Je moet collegegeld betalen, boeken aanschaffen, een laptop. Als je er dan na een maand achter komt dat de studie niets voor jou is, is dat een duur grapje. 
 

Overstap is groot

Ik had me al ingeschreven voor een paar opleidingen, maar een maand voor de zomervakantie heb ik me weer uitgeschreven. Ik wil niet beginnen aan een hbo-opleiding vanuit huis. De stap van mbo-4 naar hbo is best groot. Het niveau ligt hoger en er wordt veel zelfstandigheid van je verwacht. Wat fysieke begeleiding is dan toch handig. Zeker in het begin. Wat als ik toch niet meekom? Moet ik dan telkens via de webcam uitleg vragen? 
 
Ook zou ik het jammer vinden zo weinig contact te hebben met medestudenten. De introweek kon niet doorgaan, terwijl dat toch een van de leukste weken van je studie is. Ook het studentenleven hoort bij studeren: stappen, borrelen, brak in de klas zitten. Die afleiding heb je nodig, ook dat is dit jaar anders. 
 

Gewend aan goed salaris

Ik heb weinig hoop dat ik volgend jaar wel met een studie kan beginnen. Ik vrees dat we nog wel even last houden van corona. Wat ook lastig is, is dat ik nu gewend raak aan een goed salaris. Ik werk fulltime. Als ik over een paar jaar weer ga studeren, kan ik alleen nog in avonden en weekenden werken. Dan moet ik ineens rondkomen van minder dan de helft. 
 

Switch komt sowieso

Toch weet ik zeker dat ik niet in deze sector blijf. De sales is niets voor mij. Het contact met mensen is te zakelijk, ik ben daar te druk en vrolijk voor. Ik zie mezelf eerder werken met kinderen die een gedragsprobleem hebben. Momenteel ben ik me al aan het oriënteren op bijbaantjes in deze richting. Desnoods ga ik koffie inschenken bij een begeleidingscentrum. 
 
Het is zuur dat ik niet de route kan volgen die ik zelf uitgestippeld had. Aan de andere kant ben ik niet de enige. Wie weet is het ook wel goed dat ik nog twee jaar moet wachten met doorstuderen. Anders had ik misschien een overhaaste beslissing gemaakt. Daar schiet je ook niets mee op.”
 

“Al voor de coronacrisis waren er weinig banen in de mode”

Lorance Heyman (23) is net afgestudeerd in de richting Fashion Design aan de Willem de Kooning Academie (WdKA) in Rotterdam. Nu is ze bezig met het organiseren van een afstudeerexpositie en werkt ze 30 uur per week bij het Vlaamsch Broodhuys. 
 
“Al voor de coronacrisis waren er weinig banen in de mode. Voor de coronacrisis zag ik nog wel wat vacatures, maar die sloten niet aan bij mijn ervaring. Ik heb een hbo-studie gedaan en ben opgeleid om oplossingen te zoeken en conceptueel en creatief te denken. Die vaardigheden zet ik graag in.
 

Ontslagen bij bijbaan

De vacatures die ik wel voorbij zie komen, vragen veel werkervaring. Modebedrijven willen jonge mensen, die wel al vijf of tien jaar ervaring hebben. Dat is toch niet realistisch? Je moet toch ergens beginnen om die ervaring op te bouwen?   
 
Mijn oorspronkelijke plan was om een jaar fulltime te werken bij een dameskledingmerk, waar ik in mijn derde jaar stage liep. Daarna bleef ik er parttime werken. Ik zat er goed op mijn plek. Ik hoopte daar even te blijven, om rustig na te denken over de precieze richting die ik op wilde. Maar in maart werd ik ontslagen, samen met een aantal collega’s. Logisch, het ging slechter met het bedrijf door de coronacrisis. En ik had een nulurencontract. Dan ben je de eerste die moet gaan. Enorm balen.  
 

Textielstudio beginnen

Nu werk ik in de horeca, hopelijk tijdelijk. Daarnaast organiseer ik samen met één klasgenoot een eigen afstudeerexpositie. De Fashion Experience vindt van 16 tot en met 18 oktober plaats in Rotterdam. Alle modestudenten tonen hier hun afstudeerwerk. Normaal gesproken organiseerde de WdKA zelf een expositie, maar dat stelde nooit zoveel voor. En door corona was het sowieso afgelast. 
 
Aan het begin van het schooljaar hadden wij al besloten de afstudeerexpositie zelf te organiseren. Daar komt veel regelwerk bij kijken. Daarnaast ben ik nog bezig mijn eigen afstudeerwerk te finetunen. Hopelijk rolt er iets uit de expositie. Er komen recruiters en bedrijven langs, dus het is een goede kans om mezelf te laten zien. Het allerliefst begin ik een eigen textielstudio. Ik heb me gespecialiseerd in weven en textiel design. 
 
Doorstuderen wil ik niet. Op textielgebied zijn er geen masters in Nederland. In Zweden en België heb je wel goede opleidingen, maar in België kom je moeilijk binnen en in Zweden sloot de inschrijftermijn in februari. Wel wil ik wat cursussen volgen. Langzaamaan geven studio’s en bedrijven weer fysieke weeflessen. Zodra ik wat geld gespaard heb, is dat het eerste wat ik doe. 
 

Weinig begeleiding

Vooral de eerste paar maanden van de coronacrisis waren pittig. Mijn vader zit in een risicogroep, dus mijn familie heb ik weinig gezien. Ook het afstuderen was zwaar. Ineens moest alles online, terwijl ik een typische praktijkstudie deed. Ik had het geluk dat de hobbywinkel waar ik mijn garen kocht open was, maar veel stoffenwinkels waren dicht. Veel medestudenten liepen vertraging op. 
 
Vanuit de opleiding kregen we weinig hulp. Sommige docenten vonden online lesgeven lastig, waardoor we een paar keer geen feedback gekregen hebben. Juist tijdens je afstuderen is dat belangrijk. Je wil toch vragen stellen en weten of je goed bezig bent. Maar goed, het is me gelukt. Ik ben afgestudeerd. Daar ben ik ontzettend blij om.” 
 

“Ik had niet verwacht dat al mijn colleges online zouden zijn”

Douwe Kooistra (23) is net klaar met Finance & Control aan de Hanzehogeschool in Groningen. Nu werkt hij parttime bij Acquaint BV. Daarnaast volgt hij de premaster Change Management aan Rijksuniversiteit Groningen.
 
“Ik was net begonnen aan mijn afstudeeronderzoek, toen we thuis moesten gaan werken. Mijn plan van aanpak was af, met het echte onderzoek moest ik nog beginnen. Opstartproblemen had ik wel. Ineens werk je fulltime thuis. Dat vergt discipline. Je moet zelf ritme creëren en je dag goed indelen. Afstuderen kan normaal al eenzaam zijn, maar nu helemaal. Tegelijkertijd leer je daar ook van. 
 

Doorstuderen

Het bedrijf waar ik afstudeerde, is gelukkig flexibel. Als ik iemand moest spreken, kon ik gemakkelijk een afspraak inplannen via Microsoft Teams of Google Meet. Het afstuderen ging soepel. Ik heb de organisatie geadviseerd over de beste manier om met hun nieuwe softwaresysteem om te gaan. In de zomer ben ik er fulltime aan de slag gegaan, om mijn aanbevelingen te implementeren. Nu werk ik er nog twee dagen per week. 
 
Halverwege mijn stage besloot ik om door te studeren. Ik wilde meer kennis opdoen en toch nog een universitair diploma halen. Ik denk niet dat de coronacrisis invloed had op deze beslissing. Ik wist al dat een deel van mijn colleges online zou zijn. Maar dat álles digitaal zou zijn, had ik niet verwacht.  
 

Weinig sociaal contact

Ik vind het best lastig. Ik mis de sociale cohesie. Je wil de mensen met wie je moet samenwerken toch leren kennen. College volgen in een collegezaal heeft ook net wat meer beleving. Je studentenperiode moet een van de mooiste perioden van je leven zijn. Daar hoort fysiek studeren bij. 
 
Docenten doen hun best om colleges interactief te maken, met vragen, quizen en polls. Soms word je met vier of vijf willekeurige medestudenten in een groep gegooid en moet je over een bepaalde stelling discussiëren. Daar leer je ook weer van. 
 
Ik moet zeggen dat deze situatie ook voordelen heeft. Alle colleges worden opgenomen, waardoor ik flexibel ben. Ook mijn werk kan ik zelf indelen. Daardoor zijn mijn baan en studie makkelijk te combineren. 
 

Drive through

De diploma-uitreiking op het hbo was georganiseerd via een drive through. Met de auto konden we ons diploma ophalen. Dat heeft toch minder elan dan een gewone uitreiking, met een leuk praatje en een borrel. Dit was het allemaal nét niet. Het scheelt wel dat we allemaal in hetzelfde schuitje zaten. Niemand had van te voren kunnen voorspellen dat het zo zou lopen.” 
 
Door: Nationale Onderwijsgids / Bente Schreurs