Bestuurder Henk Bakker: '225-jarig jubileum Kentalis geeft vertrouwen in ons aan'

Op 14 april 1790 nam de Waalse predikant Henri Daniel Guyot het initiatief om les te gaan geven aan veertien dove kinderen in kleine lespanden in Groningen. Zijn organisatie groeide en groeide en er bleek veel behoefte te zijn voor de diensten die hij leverde, want nu, 225 jaar later, staat er een landelijke organisatie met duizenden werknemers die zich inzetten voor mensen die doof, slechthorend, doofblind zijn of een taalontwikkelingsstoornis hebben. Ter gelegenheid van het 225-jarig jubileum van Kentalis sprak de Nationale Onderwijsgids met Henk Bakker (61), voorzitter van de Raad van Bestuur, over het recente verleden, de toekomst, ambities en de kracht van Kentalis.

Niet veel organisaties kunnen Kentalis nazeggen dat ze al 225 jaar bestaan. Het jubileum mag daarom niet ongemerkt voorbij gaan, vindt Bakker. “Ik ben heel trots dat we 225 jaar hebben bereikt en het ook kunnen vieren”, zegt hij. “Ik denk dat het belangrijk is dat we het niet zomaar voorbij laten gaan. Het jubileum is een mooie kans om onze medewerkers met elkaar in verbinding te laten staan. We zitten verspreid over het hele land, dus daarom zien de medewerkers elkaar niet elke dag. Tijdens de festiviteiten kunnen we het gevoel aanwakkeren dat we voor één organisatie staan. We staan niet alleen stil bij het verleden, maar blikken ook vooruit op de komende periode met alle uitdagingen die ons te wachten staan.”

Excelleren vanuit bijzondere expertise
Kentalis wil bijvoorbeeld de klantgerichtheid nog verder verbeteren. Door de fusie tussen de Koninklijke Effatha Guyot Groep (KEGG), Viataal en Sint Marie in 2009, waaruit Kentalis ontstond, ziet Bakker al grote verbeteringen. Dat baseert hij op de klantwaardering die sinds de fusie is toegenomen, maar daar is nog steeds winst in te boeken. “Het moet zo zijn dat je als zorgprofessional altijd met de leerling en cliënt communiceert over de manier waarop de zorg wordt ingericht. Zij moeten centraal staan. Welk leer- en behandelperspectief stel je voor? Zorg ervoor dat de leerling en cliënt erbij betrokken worden. Dit is heel makkelijk gezegd, maar dat moet je wel dagelijks doen. Er niet van uit gaan: ik weet als professional wel wat het beste is.” Volgens Bakker, al 43 jaar werkzaam in de zorg, moet Kentalis vooral doen wat andere organisaties niet doen. “Als andere organisaties andere zorg aanbieden, dan moeten we dat ook zeker stimuleren. Je moet je telkens afvragen: waar kan Kentalis excelleren vanuit onze bijzondere expertise?”

Eén van de producten waaruit de expertise van Kentalis blijkt, is 'De Taaltrein', een peutercommunicatiegroep waarin vroegbehandeling voor deze peuters met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) centraal staat. Bakker: “Wij hebben ervaren: hoe vroeger je erbij bent, hoe beter de resultaten zijn, want op de vroege leeftijd zijn de hersenen nog het meest beïnvloedbaar. De Taaltrein is een product dat we verder willen ontwikkelen, want in Nederland heeft vijf procent van de jonge kinderen een taalontwikkelingsstoornis. Dan praat je echt over een grote groep kinderen. Er zijn dus nog veel kinderen die ons nog niet heeft weten te bereiken. Daar is voor ons nog veel winst in te boeken.”

Het belang van kennisdeling
Kentalis hecht veel belang aan kennisdeling. Daarom is onlangs het symposium doofblindheid georganiseerd, waar onderzoeksresultaten over doofblindheid werden gepresenteerd. Het symposium was zo'n groot succes, dat op 12 juni hetzelfde symposium nogmaals wordt georganiseerd. De centrale vraag tijdens dat symposium: er is veel waardevolle kennis, maar hoe maken we een verbinding naar de praktijk? “Wij hebben kenniskringen. Allerlei mensen die in de praktijk werken, hebben verbinding met onze Kentalis Academie. Die academie is niet een fysieke eenheid op één plek, maar is door het hele land aanwezig in de persoon van regioadviseurs. Mensen uit de academie nemen onderdelen mee uit de academie naar de praktijk. Op allerlei manieren lopen die verbindingen en daardoor krijgt het ook een gezicht op die locaties.”

Ook is het van belang dat de bevolking bereikt wordt. Bakker: “De bevolking heeft vaak onvoldoende weet wat deze doofblinde mensen wel kunnen. Men gaat er vanuit dat als iemand doofblind is, hij of zij ook heel veel andere dingen niet kan. Maar ze hebben juist heel veel talent. Die talenten proberen wij zo vroeg mogelijk aan te boren. Wij willen altijd de mogelijkheden van mensen benutten. Dat betekent ook dat we in onze campagnes moeten laten zien wat die mogelijkheden zijn. En hoe die mensen het beste worden geïntegreerd in werk en allerlei andere zaken in de samenleving.”

Om de kennis en begrip voor de 40.000 Nederlandse mensen die niet goed kunnen horen en zien te vergroten, zijn verschillende organisaties in Nederland, waaronder Kentalis, gestart met de campagne 'Oog en Oor Voor Talent'. Volgens de initiatiefnemers van de campagne is het belangrijk dat de maatschappij weet wat doofblindheid is en welke mogelijkheden deze mensen allemaal hebben. Het doel van de campagne is om door meer kennisverspreiding en begrip een betere participatie van doofblinden te realiseren. Tijdens de campagne worden er in heel Nederland activiteiten georganiseerd, waarbij dit jaar het thema 'Elkaar ontmoeten' centraal staat. Doofblinden worden in het zonnetje gezet, daarnaast gaan zij in gesprek met ondernemers, gemeentewerkers, organisaties, scholen en mensen uit hun wijk. Ieder jaar staat er een ander thema in de campagne centraal.

Wetswijziging: zorgplicht in het regulier onderwijsgids
Om leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben zo goed mogelijk te laten functioneren in hun eigen omgeving, is het voor scholen in het reguliere onderwijs sinds 1 augustus 2014 verplicht om deze leerlingen een goede onderwijsplek te bieden. De insteek is: als het kan, dan meedraaien in het reguliere onderwijs. Het speciaal onderwijs blijft bestaan voor de kinderen die daar het beste op hun plek zijn. Kentalis heeft een onderscheid in drie soorten arrangementen: licht, medium en intensief. Lichte arrangementen vinden allemaal plaats in het reguliere onderwijs, medium arrangementen in hoge mate ook en intensieve arrangementen - vaak kinderen met meervoudige beperkingen - in het speciaal onderwijs. Bakker: “Ik ben erg blij dat een groot deel van de leerlingen passend onderwijs kunnen krijgen binnen hun eigen reguliere omgeving.”

Voor Kentalis brengen de zorghervormingen ook de nodige veranderingen en druk met zich mee. Tot vorig jaar werd een groot deel van wat Kentalis biedt, betaald uit de AWBZ, nu zit de organisatie in de Zorgverzekeringswet en in de Wet Langdurige zorg. Bakker zegt dat Kentalis daardoor met nieuwe financiële eisen te maken heeft en dat de organisatie nog efficiënter en doelmatiger moet werken. Daar is nog zeker een verdere omslag in te maken, vindt hij.

Het geeft aan dat Kentalis, ook na 225 jaar, nog steeds voor grote uitdagingen staat en zich blijft ontwikkelen. Om het 225-jarig jubileum te vieren, is op 19 januari 2015 het gerenoveerde beeld van Guyot in Groningen opnieuw onthuld. Daarnaast zijn er allerlei festiviteiten voor leerlingen en cliënten, symposia voor verwijzers en worden medewerkers in het zonnetje gezet. Bakker heeft er vertrouwen in dat Kentalis ook het volgende jubileum gaat halen. “Dat Kentalis al zolang bestaat, zegt dat er kennelijk een behoefte is naar de diensten wij leveren, maar dat er ook vertrouwen bestaat vanuit de klant.”