Drie witte tenten van enkele tientallen meters lang, met daarin dertig bedden in rijen naast elkaar, staan opgesteld vlak naast sportcentrum Aclo op het Zernike-terrein, waar duizenden studenten hun studie volgen aan de Rijksuniversiteit of Hanzehogeschool. Wie niet beter zou weten, denkt dat de lokale atletiekclub hier binnenkort een introductiekamp houdt. De realiteit is dat hier tientallen buitenlandse studenten slapen die er in Groningen niet in slagen een kamer te vinden. Privacy is er niet. In het gebouw van de Aclo, op een paar meter afstand, kunnen ze douchen, eten en van elektriciteit gebruikmaken.

Krappe woningmarkt

In de tent – streng beveiligd door bewakers die indringers en journalisten vakkundig op afstand houden – hebben studenten een bed en een stoel, dat is het wel. In eerste instantie bepaalden de onderwijsinstellingen de prijs op 12,50 euro per nacht, maar na de nodige woede onder studentenbonden- en partijen werd het tentenkamp gratis voor internationale studenten. De RUG en Hanze hopen dat ze zo de ergste nood de baas zijn en dat over enkele weken iedereen zijn plekje heeft gevonden.

Maar om een kamer te vinden op de toch al krappe Groninger woningmarkt moeten de internationale studenten veel geluk hebben. Kamers zijn er nauwelijks en als die er zijn worden ze in veel gevallen in het Nederlands aangeboden. Dat is voor hen niet te lezen. Van hospiteren hebben ze nog nooit van gehoord, een netwerk hebben ze logischerwijs niet en het Student Hotel is volgeboekt. Niet alleen in Groningen, ook in andere studentensteden zijn er vergelijkbare problemen.

2500 briefjes met daarop een smeekbede om hulp

De 23-jarige Fransesco uit Italië moet er niet aan denken om in een tent op Zernike te slapen. De rechtenstudent is sinds 22 augustus in Groningen, maar is er nog niet in geslaagd om zijn eigen plekje te vinden. Daarom slaapt hij in een hostel voor 20 euro per nacht. “Slapen op dat tentenkamp lijkt me geen redelijke optie. Als je wilt douchen, moet je daarvoor naar een ander gebouw. Ik slaap daarom liever in een hostel.”

Toen Fransesco erachter kwam dat het als buitenlander haast onmogelijk is om vanuit Italië via internet een kamer te regelen, besloot hij al vroegtijdig naar Groningen te komen een kamer te vinden. Om zijn zoektocht te bespoedigen, maakte hij 2500 kleine briefjes waarin hij mensen vraagt hem te helpen. Deze verspreidde hij in de stad. “Ik kreeg wel wat mails binnen, maar nog niemand heeft een permanente plek voor me. Ik woon in de buurt van Rome en daar is het niet zo moeilijk om iets te vinden. Ik had niet gedacht dat in Groningen, zo’n kleine stad, de zoektocht zó moeilijk zou zijn. Het is erg stressvol.”

Krakende muren, vreemde geluiden en kou

De 27-jarige Rafel Fernandez uit Barcelona besloot wel om enkele nachten in het tentenkamp te verblijven. Voor de Universiteitskrant vlogt hij over zijn tijd daar. Hoewel hij breed lachend voor de camera zijn verhaal doet, was de eerste nacht in het tentenkamp verre van makkelijk. “De muren kraakten”, vertelt hij. De 21-jarige Mehdi uit Mumbai vult hem aan: “Ik hoorde allerlei vreemde geluiden van buiten. Aan de andere kant: we slapen tenminste niet op de straat.”

Andere tentslapers hebben onder meer last van muziek die van buiten komt en de lichten van de nooduitgang, maar de meest gehoorde klacht gaat over de lage temperatuur. “Het was er erg koud”, klaagt de 19-jarige Andy in de vlog. “Het dekbed was goed, maar het puntje van mijn neus was ijskoud.”

Geen ontbijt

Rafel en Mehdi vertellen dat ze het hadden gewaardeerd als hen een ontbijtje zou worden aangeboden, omdat de dichtstbijzijnde supermarkt bijna een kilometer lopen is. Het is er overigens niet alleen maar kommer en kwel. “Ik heb in het kamp veel mensen ontmoet en we hebben samen opgetrokken”, zegt Rafel opgetogen. “Tegelijkertijd hoopt iedereen hier snel weg te komen en een accommodatie te vinden.”

De lach op Rafels gezicht verraadt dat hij vertrouwen heeft in een goede afloop. Op social media en andere online platforms heerst een andere sfeer en regent het reacties van wanhopige personen. “Ik had erg veel zin in mijn avontuur in Groningen”, begint een Erasmus-student haar relaas. “Maar dit enthousiasme is inmiddels volledig verdwenen nadat ik maanden heb gezocht naar een plek zonder enig resultaat. Ik had nooit gedacht dat ik naar een stad zou gaan waar geen plek is om te verblijven. Het is ontzettend stressvol en ik voel me ongelukkig.”

‘Situatie voelt als een vernedering’

Een andere student verblijft in een hostel tot hij een permanente kamer heeft gevonden. Dat is allesbehalve prettig, schrijft deze persoon. “Ik heb er geen problemen mee om mijn privacy te delen, hoewel ik er wel een beetje nerveus van word met twee grote koffers bij me. Eerlijk gezegd voelt deze situatie als een vernedering. Niemand heeft verteld dat een kamer vinden zo moeilijk zou zijn. Natuurlijk, onze situatie lijkt in niets op die van politieke vluchtelingen, maar het gevoel komt in de buurt.”

Een Spaanse student heeft zoveel problemen met het vinden van een kamer dat hij overweegt om terug te keren naar het vaderland. Het geeft aan dat Groningen onaantrekkelijk dreigt te worden voor buitenlandse studenten.

Zolang er geen oplossing is, wordt geopperd om een rem te zetten op de instroom van het aantal buitenlandse studenten. Wethouder Roeland van der Schaaf heeft al aan Dagblad van het Noorden laten weten dat geen goed idee te vinden. Buitenlandse studenten zijn in zijn ogen brandstof voor de stad Groningen, zowel op economisch als sociaal vlak. Om het kamertekort structureel het hoofd te bieden, wil hij dat een aanmelding van een buitenlandse student direct een aanmelding is voor huisvesting. Er zijn plannen in de maak voor 1500 extra kamers, bijvoorbeeld op het Zernike-terrein.

Focus op de studie

Deze woonruimtes zijn hard nodig, want het aantal buitenlandse studenten blijft toenemen. De Rijksuniversiteit Groningen heeft ze er bovendien graag bij, want door demografische ontwikkelingen is het vooruitzicht dat er de komende jaren steeds minder potentiële eerstejaars studenten uit Nederland zijn. Om niet te krimpen, moet de Rijksuniversiteit het hebben van de buitenlandse studenten.

Rechtenstudent Fransesco snapt niet dat de universiteit nog buitenlandse studenten probeert aan te trekken, terwijl de instelling weet dat er kamernood is. “Als Groningen zoveel studenten heeft, moet de stad wel de mogelijkheid bieden om iedereen een plek te geven. Zo kan het echt niet langer. Praat met elkaar en los de problemen op, zodat de studenten zich weer kunnen focussen op datgene waarvoor ze naar Groningen zijn gekomen: studeren."

© Nationale Onderwijsgids / Frank Molema